SPECYFICZNA PRZEMIANA PURYNOWA
Innym problemem zdrowotnym często dotykającym dalmatyńczyki jest zaburzony system transportowy kwasu moczowego spowodowany uwarunkowanym genetycznie defektem metabolizmu. W związku z tym u dalmatyńczyków szybciej niż u innych psów powstają kamienie moczowe. Wprawdzie wszystkie rasowe dalmatyńczyki wykazują podniesiony poziom kwasu moczowego w urynie, jednak nie oznacza to, że u wszystkich pojawią się kamienie moczowe. Niestety nie da się na drodze celowej hodowli wykluczyć ryzyka wystąpienia tego „syndromu dalmatyńczyka”, jednak właściciel może je zredukować, podając swojemu psu odpowiednie pożenienie.
DYSPLAZJA STAWÓW ŁOKCIOWYCH I BIODROWYCH
Jest to schorzenie bardzo rzadko występujące u dalmatyńczyków. Jednak większość hodowców wykonuje w stosownym wieku (1,5-2 lata) prześwietlenie stawów.
Dysplazja stawu u psa to schorzenie, które polega na patologicznym rozwoju struktur stawowych. Może to być na przykład niedorozwój, ale również zwyczajne rozluźnienie
w obrębie stawu. Najczęściej schorzenie to przekazywane jest w genach, z pokolenia na pokolenie. Co ważne, zwierzę mające gen dysplazji wcale nie musi zachorować, bo na rozwój choroby wpływają również czynniki zewnętrzne. Przede wszystkim: przynależność do dużej rasy zbyt duża suplementacja wapniem przy stosowaniu karmy komercyjnej bardzo szybki wzrost szczeniąt brak suplementacji przy żywieniu domowym nadwaga albo otyłość na etapie rozwoju i wzrostu nadmierny wysiłek fizyczny u rosnących psów.
PROBLEMY Z USZAMI
FCI: Grupa VI, Sekcja 3, nr wzorca 153
Dokładny wzorzec rasy można znaleźć na stronie https://www.zkwp.pl/zg/wzorce/153.pdf
źródła:
http://www.psy.pl /
http://www.luadalmatians.com/
Dalmatier Horst Bielfeld
IL Dalmata Pia Padercini
Dalmatyńczyki należą do ras o zwisających uszach, które znacznie częściej narażone są na różnego rodzaju choroby uszu, szczególnie stany zapalne. W źle wietrzonym i zaparzonym uchu, łatwo rozwijają się bakterie i grzyby.
Jest wiele przyczyn chorób uszu u psa. Skutki i objawy natomiast bywają często podobne. Najczęstszym objawem, który może świadczyć o chorobie jest częste potrząsanie głową. Przypadkowe dotknięcie ucha może wywoływać ból i pies piszczy. Po odchyleniu uszu można też zobaczyć zmiany na zewnętrznej stronie małżowiny usznej: jest to zaczerwienienie, obrzęk i rozpulchnienie skóry. W uchu dotkniętym stanem zapalnym nadmiernie wydziela się też woskowina, przybierająca wygląd tłustej mazi w kolorze żółtym lub brudno-brązowym, która zatyka przewód słuchowy, powodując zaburzenia słuchu. Czasem towarzyszy temu nieprzyjemny zapach wydobywający się z uszu. Są to objawy świadczące o stanach zapalnych, których przyczyną jest zwykle infekcja wewnątrz kanału słuchowego, reakcja alergiczna, lub ciało obce, które dostało się do przewodu słuchowego.
Wszelkie objawy świadczące o stanie chorobowym ucha należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem.
Na co dzień natomiast ważna jest profilaktyka i regularna higiena specjalistycznymi kosmetykami.
SKŁONNOŚCI DO ALERGII I NIETOLERANCJI POKARMOWYCH
Kolejną przypadłością nękającą dalmatyńczyki są różnego rodzaju alergie. Alergia jest nieprawidłową, nadmierną reakcją układu odpornościowego na niektóre substancje. Występuje ona zwykle w dwóch formach:
– Alergia kontaktowa i wziewna wynika z obecności substancji alergennych w środowisku,
– alergia pokarmowa to reakcja na substancje obecne w pożywieniu.
Organizm psa cierpiącego na alergię reaguje wzmagając produkcję szeregu substancji, m.in. histaminy czy przeciwciał IgE (immunoglobulin typu E). Najczęstszymi objawami alergii są: intensywny świąd – drapanie czy nawet wygryzanie ciała przez psa to jeden z pierwszych symptomów pojawienia się reakcji alergicznej; rany spowodowane drapaniem i gryzieniem, które mogą powodować ropne zapalenie skóry (co jeszcze bardziej nasila świąt); rumień; wysypka; nadżerki; krostki lub grudki.
Jeśli zauważymy u psa niepokojące objawy, najlepiej się do weterynarza. Lekarz przeprowadzi wywiad, którego celem będzie zebranie informacji o diecie, pielęgnacji i potencjalnych alergenach, które mogą występować w otoczeniu psa. Diagnozę stawia się zwykle po wykonaniu badań, takich jak:
• śródskórne testy alergiczne (badanie to polega na podaniu psu pod skórę wyciągów alergenów);
• badania serologiczne, których celem jest sprawdzenie poziomu przeciwciał IgE we krwi;
• biorezonans;
• pobranie zeskrobiny, odcinki czy cienkoigłowej biopsji aspiracyjnej ze zmiany na skórze.
Inną metodą rozpoznania alergii u psa jest dieta eliminacyjna, która polega na zastąpieniu źródeł węglowodanów i białka, nowymi źródłami – najlepiej takimi, z którymi pies nie miał do tej pory styczności. Zwykle w tym celu wybiera się specjalistyczne karmy hipoalergiczne lub zbilansowaną, skomponowaną pod okiem weterynarza, dietę domową.
WRODZONE WADY SERCA
Wrodzone choroby serca charakteryzują się tym, iż pies rodzi się z określoną wadą, na skutek nieprawidłowego rozwoju w życiu płodowym lub zaburzeń okresu okołoporodowego. Wśród najczęstszych wad wrodzonych wyróżniamy: przetrwały przewód tętniczy Botalla PDA, podzastawkowe zwężenie aorty SAS, zwężenie tętnicy płucnej PS, ubytki w przegrodzie międzykomorowej VSD lub w przegrodzie międzyprzedsionkowej oraz dysplazja zastawki mitralnej lub trójdzielnej. Do tej ostatniej predysponowana jest rasa. Natomiast jest to wada bardzo rzadko występująca.
DZIEDZICZNA GŁUCHOTA
ZDROWIE
WZORZEC
CHARAKTER I TEMPERAMENT
U psów tej rasy występuje często głuchota.
Jest to choroba wrodzona, warunkowana genetycznie, spowodowana zwyrodnieniem nerwu czaszkowego VIII (przedsionkowo-ślimakowy). Obustronna lub jednostronna głuchota stwierdzana jest już u szczeniąt w wieku (7-8 tygodnia życia). 100% rozpoznanie głuchoty możliwe jest tylko i wyłącznie za pomocą badania BAER. Głuchota nie jest wyleczalna, ale takie zwierzęta zazwyczaj funkcjonują prawidłowo, jednakże niedopuszczalne jest rozmnażanie takich zwierząt ze względu na genetyczne uwarunkowanie choroby. Przed wyborem hodowli należy zasięgnąć informacji czy psy takie badanie posiadają.
Przedstawiciel tej rasy jest raczej zdrowy. Należy jednak uważać na wrażliwszy niż u innych psów układ moczowy. Częściej też zdarzają się u tej rasy zapalenia nerek czy pęcherza moczowego.
WULKAN ENERGII, NIESPOŻYTE SIŁY WITALNE I ŻYWIOŁOWY TEMPERAMENT = DALMATYŃCZYK.
Do tego niepowtarzalny i jedyny w swoim rodzaju wygląd.
Dalmatyńczyki to wspaniałe psy – pełne elegancji i wdzięku, o dostojnym ruchu, i bardzo silnym związku emocjonalnym z człowiekiem.
Żywy, wesoły, ufny, przyjacielski. Dalmatyńczyk jest odważny i na bodźce z otoczenia reaguje z zainteresowaniem. W razie zagrożenia siebie lub swojego właściciela ( do którego jest bardzo mocno przywiązany ) może zareagować z agresją.
To psy, które na co dzień są bardzo łagodne i miłe w kontaktach z dziećmi i innymi zwierzętami, w sytuacjach ‘’trudnych’’ doskonale bronią, wykazując przy tym nieprawdopodobną siłę. Dalmatyńczyk powinien być psem zrównoważonym i opanowanym. Jednocześnie jest to pies niezależny i niezbyt chętny do całkowitego podporządkowania się człowiekowi. Bardzo często lubi kalkulować co mu się opłaca.
Najlepiej czują się na otwartych przestrzeniach, towarzysząc właścicielowi w spacerach pieszych, rowerowych lub konnych, co jest konieczne do prawidłowego rozwoju i zachowania zdrowia zarówno fizycznego jak i psychicznego. Źle psychicznie znoszą brak ruchu i brak kontaktu z człowiekiem.
Mają silny instynkt terytorialny, potrafią obszczekać obcego ‘’za furtką’’, doskonale bronią swój teren. Dobrze sprawdzają się jako psy stróżujące. W Anglii kiedyś były wykorzystywano je jako psy obronne przy dyliżansach. Ich zadaniem było odstraszanie niepożądanych jednocześnie dostojnie i elegancko prezentując się.
DALMATYŃCZYK TO PIES GOŃCZY. Goni wszystko co ucieka.
Choć od bardzo dawna nie są psami pracującymi/polującymi to instynkt łowiecki mają dość silny.
Są niebywale inteligentne. Bardzo szybko się uczą i bardzo lubią się uczyć. Nie mniej jednak trzeba być bardzo konsekwentnym i stanowczym podczas nauki jak i układania psa. Chętnie i szybko uczą się nowych umiejętności lecz wymagają stałego zainteresowania i urozmaicenia treningów ponieważ szybko się nudzą.
W postępowaniu z dalmatyńczykiem trzeba wykazać się bardzo dużą konsekwencją nie tylko podczas szkolenia ale przede wszystkim w życiu codziennym. Potrafią być uparte i lubią dominować.
Aktywne i wysportowane psy to mistrzowie wytrzymałości. Wiele radości sprawiają im długie biegi obok roweru właściciela czy towarzyszenie mu w czasie codziennego joggingu. Bez problemu potrafią przebyć 20 km. To długodystansowce. Uwielbiają pływać.
Jest to pies odważny, czujny i zrównoważony. Wykazuje wysoki stopień przywiązania do członków rodziny, dobrze czuje się w towarzystwie dzieci.
Jeśli już ktoś decyduje się na dalmatyńczyka to musi wiedzieć że jego sierść będzie w domu wszędzie. Drobne włoski pozostawiają na ubraniach, kocach, dywanach, pościeli, podłodze itp. Trzeba to zaakceptować i nauczyć się z tym żyć.
SZCZYPTA HISTORII
Dalmatyńska rasa psów, której nazwa pochodzi od regionu wybrzeża Adriatyku w Dalmacji, Chorwacji, jej pierwszym określonym domu. Jego pochodzenie nadal nie jest jasne. Według niektórych badaczy jego przodkowie pochodzą z północnych Indii i w średniowieczu wraz z taborami cygańskimi przywędrowały do Europy.
Zwolennicy teorii o starożytnych korzeniach rasy wskazują na figurki terakotowe z 1660 r. p.n.e. znalezione w mieście Tyrni oraz zdobiące egipskie grobowce freski sprzed 4000 lat, przedstawiające psy w typie dalmatyńczyka. Pierwszy opis dalmatyńczyka pochodzi jednak z kroniki chorwackiej (1719), stąd nazwa rasy. W Dalmacji, psy te wykorzystywane były jako gończe, a później, w XVII wieku jako obronne. W późniejszych czasach z uwagi na podatność na tresurę i atrakcyjny wygląd były wykorzystywane między innymi jako psy cyrkowe. W XVIII wieku sprowadzone do Wielkiej Brytanii.
W okresie wiktoriańskim osiągnęły szczyt popularności. Zanim jednak dotarły do Anglii, odbyły długą podróż poprzez kraje basenu Morza Śródziemnego, gdzie trafiły z Dalmacji pod nazwą wyżły regusańskie lub legawce dalmatyńskie, a następnie z Francji jako psy galicyjskie dotarły na Wyspy Brytyjskie.
Rasa ta przywędrowała do Polski pod nazwą Dalmatinnis.
W Polsce czworonogi te znane były jeszcze przed II wojną światową. Polski biolog i genetyk prof. Teodor Marchlewski był dumnym posiadaczem psów rasy dalmatyńczyk. Jednakże dopiero rok 1968 był przełomowym rokiem dla tych czworonogów na terenach Polski, ponieważ wtedy Kaja i Tomasz Szymańscy sprowadzili prosto z Anglii sukę o imieniu Illyricum Loris oraz psa – Petera Perkinsa of Pembroke. Pierwsze polskie szczenię tej rasy pojawiło się na świecie w 1969 roku, a w roku 1971 do kolejnej polskiej hodowli sprowadzono kolejne osobniki tych czworonogów prosto ze Stanów Zjednoczonych.
Pierwsza wystawa, gdzie dalmatyńczyk został w pełni zaprezentowany odbyła się w Birmingham, a był to rok 1869. Z kolei Vero Shaw w 1882 roku opracował pierwszy wzorzec tej rasy, który 8 lat później został uznany oficjalnym standardem. Natomiast pierwszy klub rasy dalmatyńczyk powstał dopiero w 1920 roku w Niemczech.
W USA dalmatyńczyki już od połowy XIXw., były bardzo popularne. Ponieważ mają one wspaniały węch i wrażliwość na dym, potrafią (nawet nie uczone) wyczuć ogień i powiadomić o tym domowników swoim zachowaniem i głośnym szczekaniem. Dalmatyńczyk pełni również rolę psa pracującego, który odpowiednią barwą głosu potrafi oznajmić, że jest jeszcze żywa osoba nie potrafiąca wydostać się z pożaru. Do dziś strażacy w USA traktują więc dalmatyńczyka jako amulet i nawet jeśli nie mogą zabrać do pożaru żywego psa, zabierają jego wizerunek w postaci znaczków, naszywek lub zdjęć wierząc, że w trudnych chwilach przyniesie im szczęście. W USA jest również wykorzystywany w służbach celnych oraz jako pies obronny.
W Wielkiej Brytanii jest zarejestrowanych najwięcej hodowli. Rozmiłowani w tej rasie Anglicy zabierali swoje dalmatyńczyki na przejażdżki konne. Bardzo często można było zobaczyć bogatego właściciela ziemskiego na cętkowanym koniu otoczonego stadkiem dalmatyńczyków, doskonale czujących się w towarzystwie koni.
Historia rasy i jej wszechstronne wykorzystanie potwierdza różnorodne zdolności dalmatyńczyków, którymi obdarzyła je natura.
Dalmatyńczyk nie znosi samotności. Ma bardzo ciekawą naturę i będzie bardzo żywo uczestniczyć w życiu rodzinnym.
Istotną cechą dalmatyńczyków jest ich niesamowita zdolność do wczuwania się w stan emocjonalny swojego właściciela i upodobnienie się psychicznie do osoby, z którą dalmatyńczyk jest najbardziej związany.
MÓWI SIĘ, ŻE PIES JEST ODZWIERCIEDLENIEM SWOJEGO WŁAŚCICIELA I DALMATYŃCZYK JEST TEGO DOSKONAŁYM PRZYKŁADEM.
O rasie
Autorzy zdjęć: Weronika Karasiewicz - Martyna Ożóg - Małgorzata Reluga - Dorian Buksa - Zimfoto Igor Zaytsev - Monika Stachura Przewęda - Maugo Chervi